Τεχνικά χαρακτηριστικά

Tο Σκεπτικό του Αρχιτέκτονα

Η επιστροφή των Ολυμπιακών Αγώνων στη γενέτειρα χώρα τους παρέχει μία ευκαιρία για ανανέωση – μία ευκαιρία που υπογραμμίζεται από το γεγονός ότι αυτοί είναι οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες μίας νέας χιλιετίας. Η ανανέωση είναι δυνατή, κατ’ αρχάς, για την ίδια την Αθήνα. Προς μεγάλη τους τιμή, η Ελλάδα και ο οργανισμός ΑΘΗΝΑ 2004 είναι αποφασισμένοι να αξιοποιήσουν στο έπακρο αυτή την ευκαιρία. Όμως πιστεύω επίσης πως είναι μία ευκαιρία για ανανέωση για τους επισκέπτες των Ολυμπιακών Αγώνων, και για τους ανθρώπους που θα παρακολουθήσουν τα αγωνίσματα στην τηλεόραση. Πολλοί άνθρωποι σήμερα έχουν χάσει την επαφή με αυτή την πηγή: δεν γνωρίζουν, για παράδειγμα, ότι ο Μαραθώνας είναι τοποθεσία. Πιστεύω ότι άνθρωποι από όλο τον κόσμο θα το θεωρήσουν συναρπαστικό και πολύ συγκινητικό να συνδέσουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες με αυτούς τους τόπους. Αυτή η συνάντηση έχει επίσης υπάρξει κρίσιμη για εμένα στη δουλειά που μου επετράπει να συνεισφέρω.

Σύμφωνα με την παράδοση άλλων πόλεων που διοργάνωσαν Ολυμπιακούς Αγώνες – της Βαρκελώνης, για παράδειγμα – η Ελλάδα και ο οργανισμός ΑΘΗΝΑ 2004 έχουν αναλάβει ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο. Εμπλέκεται όχι μόνο το Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο Αθηνών αλλά επίσης ένα νέο αεροδρόμιο, μία περιφερειακή οδός, λωρίδες τραμ μέσα στην πόλη, και ένας προαστιακός σιδηρόδρομος. Αυτό έχει υπάρξει μία πραγματικά ηρωική πρόκληση για την Ελλάδα, που είναι μία μικρή χώρα με μόλις 11 εκατομμύρια κατοίκους περίπου. Θαυμάζω την τεράστια προσπάθεια που έχει κάνει η Ελλάδα να παρουστιάσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες με σύγχρονο τρόπο, χρησιμοποιώντας αυτή την ευκαιρία να δείξει το νέο πρόσωπο της πόλης των Αθηνών. Εύσημα πρέπει να αποδοθούν σε όσους είχαν την επιθυμία να μετατρέψουν το Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο Αθηνών σε μία όμορφη παρακαταθήκη για το κοινό.

Οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον Ελληνικό πολιτισμό με όρους της κλασικής παράδοσης, με τις στήλες της, τα επιστύλια και τα αετώματα. Όμως υπάρχει επίσης μία μεταγενέστερη Ελληνική παράδοση, η Βυζαντινή, η οποία είναι όλο αψίδες και θόλους. Έπρεπε να επιλέξω πώς να εκφράσω το σχέδιο εν μέσω αυτών των παραδόσεων. Για τις πολύ μεγάλες αποστάσεις που έπρεπε να καλυφθούν ώστε να στεγαστεί το Ολυμπιακό Στάδιο και το Ποδηλατοδρόμιο, θεώρησα ότι η πιο πρόσφατη Βυζαντινή παράδοση ήταν κατάλληλη. Εντούτοις, η αλληλουχία χώρου στο σχέδιο – ο κεντρικός άξονας, η Αγορά, η πλάζα, οι είσοδοι που παραπέμπουν σε στοές – είναι πολύ κλασική. Υπάρχει επίσης μία τρίτη, πιο γενική παράδοση σε λειτουργία, η Μεσογειακή. Τη βλέπετε στο τοπίο, στο φως και το χρώμα (με την εμπιστοσύνη στο άσπρο, το μπλε και την ώχρα), στη χρήση υλικών όπως το κεραμικό πλακάκι. Έτσι θα έλεγα για το σχεδιασμό του Ολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου Αθηνών ότι το σχέδιο είναι κλασικό, οι προσόψεις είναι Βυζαντινές, και το πνεύμα είναι Μεσογειακό.

Αισθάνομαι βαθιά ευγνώμων για τη γενναιοδωρία της Ελλάδας και της ΑΘΗΝΑ 2004 να αναθέσουν μία τόσο σημαντική αποστολή σε ένα αρχιτέκτονα και μηχανικό από το εξωτερικό. Με αυτό τον τρόπο, έδωσαν έμφαση στο πνεύμα της οικουμενικότητας που βρίσκεται στο επίκεντρο των Ολυμπιακών Αγώνων.

Santiago Calatrava